ده حدیث درباره ی اخلاق

پیامبر صلی الله علیه و آله :... وَ ما یَمْنَعُکَ أنْ تُحِبَّ أنْ تَعیشَ حَمیدا وَ تَموتَ سَعیدا و اِنّما بُعِثْتُعَلى تَمامِ مَحاسِنَ الأخْلاقِ؛

چه چیزى مانع توست که زندگى پسندیده و مرگ با سعادت را داشته باشى، چرا کهمن براى کامل نمودن اخلاق زیبا مبعوث شده ام.[مجمع الزوائد، ج ۸ ، ص ۲۳]

 پیامبر صلی الله علیه و آله :اَحَبُّکُمْ اِلَى اللّه ِ اَحْسَنُکُمْ اَخْلاقا؛

محبوب ترین شما در نزد خدا، خوش اخلاق ترین شماست.[مجمع البیان، ج ۱۰، ص ۸۷]

 امام صادق علیه السلام :اِنَّ مِمّا یُزَیِّنُ الاِْسْلامَ الاَْخْلاقُ الْحَسَنَةُ فیما بَیْنَ النّاسِ؛

خوش اخلاقى در بین مردم، زینت اسلام است.[مشکاة الأنوار، ص ۴۲۲]

 امام على علیه السلام :عَوِّدْ اُذُنـَکَ حُسْنَ الاِْسْتِماعِ وَ لا تُصغِ اِلى ما لا یَزیدُ فى صَلاحِکَاستِماعُهُ فَاِنَّ ذلِکَ یُصدِئُ الْقُلوبَ وَ یوجِبُ الْمَذامَّ؛

گوش خود را به شنیدن خوبى ها عادت بده و به آنچه که به صلاح و درستى تونمى افزاید گوش مسپار، زیرا این کار، دل ها را زنگار مى زند و موجب سرزنش مى شود.[غررالحکم، ح ۶۲۳۴]

 امام صادق علیه السلام :اَلا اُحَدِّثُکَ بِمَکارِمِ الاَْخْلاقِ؟ الصَّفْحُ عَنِ النّاسِ وَ مُواساةُ الرَّجُلِاَخاهُ فى مالِهِ وَ ذِکْرُ اللّه ِ کَثیرا؛

آیا به شما بگویم که مکارم اخلاق چیست؟ گذشت کردن از مردم، کمک مالى به برادر (دینى) خود و بسیار به یاد خدا بودن.[معانى الأخبار، ص ۱۹۱، ح ۲]

 امام على علیه السلام :عَوِّدْ نَفْسَکَ الْجَمیلَ فَبِاعْتیادِکَ اِیّاهُ یَعودُ لَذیذا؛

خودت را به کارهاى زیبا عادت بده که اگر به آنها عادت کنى، برایت لذت بخشمى شوند.[شرح نهج البلاغه، ابن ابى الحدید، ج۲۰،ص۲۶۶، ح۹۲]

 امام على علیه السلام :ما اَصْعَبَ اِکْتِسابَ الْفَضائِلِ وَ اَیْسَرَ اِتْلافَها؛

فضائل اخلاقى و صفات پسندیده چه به سختى به دست مى آیند و چه آسان ازدست مى روند.[شرح نهج البلاغه، ابن ابى الحدید، ج۲۰،ص ۲۵۹، ح۳۸]

 امام سجاد علیه السلام :قُلْتُ لِعَلىِّ بْنِ الْحُسَینِ علیه السلام اَخْبِرنىِ بِجَمیعِ شَرایِـعِ الّدینِ، قالَ علیه السلام:قَوْلُ الْحَقِّ وَ الْحُکْمُ بِالْعَدْلِ وَ الْوَفاءُ بِالْعَهْدِ؛

به امام سجّاد علیه السلام عرض کردم: مرا از تمام دستورهاى دین آگاه کنید، امام علیه السلامفرمودند:حقگویى، قضاوت عادلانه و وفاى به عهد.[خصال، ص ۱۱۳، ح ۹۰]

 پیامبر صلی الله علیه و آله :اَلا اُنَـبِّـئُـکُمْ بِخیارِکُمْ؟ قالوا: بَلى یا رَسولَ اللّه ِ. قالَ اَحاسِنُـکُم اَخْلاقااَ لْمُوَطِّـئُونَ اَکْنافا، اَ لَّذینَ یَأْلِفونَ وَ یُؤْلَفونَ ؛

آیا شما را از بهترین افرادتان خبر ندهم؟ عرض کردند: چرا، اى رسول خدا. حضرتفرمودند: خوش اخلاق ترین شما، آنان که نرمخو و بى آزارند، با دیگران انس مى گیرند واز دیگران انس و الفت مى پذیرند.[بحارالأنوار، ج ۷۱، ص ۳۹۶، ح ۷۶]

 امام على علیه السلام :رَأْسُ الْعِلْمِ التَّمْییزُ بَیْنَ الاَْخْلاقِ وَ اِظْهارُ مَحْمودِها وَ قَمْعُ مَذْمومِها؛

بالاترین درجه دانایى، تشخیص اخلاق از یکدیگر و آشکار کردن اخلاق پسندیده وسرکوب اخلاق ناپسند است.